خوس دوزی

خوس دوزی ترکیب شده با گلابتون و پولک

تاریخچه ی دقیقی از این هنر در دست نیست، اما آنچه که مشخص است این است که خوس دوزی در دوره صفویه رواج زیادی داشته است.
این هنر امروزه در استان هرمرگان، بلوچستان، فارس و کردستان رواج بیشتری دارد.
خوس را بر روی پارچه های تور و مخمل میدوزند که برای پارچه ی مخمل از سوزن مخصوصی به نام سوزن «چنایل» استفاده می شود.
از این هنر چشم نواز برای تولید و تزئین پروه های تور، روسری(جلبیل)، چادرهای تور(معمولا مشکی و تیره)، لباس عروس، شال، جلد قرآن، شلوار، روتختی، رویه کوسن، کلاه، پیراهن، جلیقه زنان و … استفاده می شود.

نقوش مورد استفاده در خوس دوزی عبارتند از نگاره نه خشت، نگاره کنـدو عسلی، نگاره شش قلب، نگاره خشت درخشت، نگاره سـتاره کوچک، نگاره شش پر کوچـک، حاشـیه بـرگ انجیـر، نگـاره قلبی خالی، تک دوزی، پردوز ی، گوشواره، نقش گل، ستاره چهار پر، گل فرفره ای، خرچنگ-کاکله ای، پروانـه، نگـاره عقربی، نگـاره پیالـه ای، نقـش تـوپی، نقـش ۶ پـر، نقـش موشکی، نگـاره مکینـه تـابوکی، نگـاره گوشـواره ای، نگـاره طاووسی، حاشیه قلبی، حاشیه شش چشم گاو و … .
خوس دوزی را میتوان با گلابتون و پولک دوزی تلفیق نمود و اثری چشم نواز و فراموش نشدنی خلق کرد.
در سفر به استان های فارس، هرمزگان، کردستان و بلوچستان بازدید از مراکز تولید و فروش این هنر قدیمی را فراموش نکنید…

شیوه دوخت خوس دوزی

در این رودوزی با توجه به ساده بودن طرح ها ، دیگر احتیاجی به طراحی و نقش اندازی بر روی پارچه نیست. برای شروع نخ نقده را به انتهای سوزن نخ کرده ای قلاب می کنند و سپس طرح مورد نظر را بر روی پارچه توری می دوزند. در این دوخت پشت و روی پارچه معولا یکنواخت بوده و از تلالو خاصی برخوردار است.

در این سوزن‌دوزی با توجه به ساده بودن طرح‌ها، احتیاجی به طراحی و نقش‌اندازی روی پارچه نیست، بلکه هنرمند با سلیقه و ذوق ‌ خود شروع به سوزن‌دوزی می‌کند.

در خوس‌دوزی پشت و روی پارچه معمولا یکنواخت است و پرتلالو. کار دوخت در این سوزدوزی به طریقه‌ای است که نخ نقده را به انتهای سوزن نخ کرده‌ای قلاب می‌کنند، سپس طرح را روی پارچه توری می‌دوزند.

موارد مصرف خوس دوزی

از خوس دوزی برای تزئین پرده های توری ، رو سرویس های توری ، چادرهای توری ، لباس های محلی ، روسری ، رومیزی ، روتختی و … استفاده می کنند.