شهرستان بندر لنگه

شهرستان بندرلنگه یکی از شهرهای استان هرمزگان در کرانهٔ ساحلی خلیج فارس، مرکز شهرستان بندرلنگه و یکی از بنادر مهم در جنوب ایران است.

اتصال از سه جهت به شبکه جاده‌ای کشور، موقعیت مناسب قرارگیری بندر به لحاظ جغرافیایی، نزدیکی به تنگه هرمز و آب‌های بین‌المللی، باعث شده تا این شهر به‌عنوان بندری تجاری در عرصه ملی و بین‌المللی مطرح باشد و به عنوان یکی از کانون‌های ثقل تجارت دریایی در ساحل شمالی خلیج فارس قلمداد شود.

شهرستان بندرلنگه به‌واسطه اینکه تا حدود هفتاد سال پیش مرکز عمده صید مروارید دنیا بوده به بندر مروارید معروف بوده‌است.

همچنین بندرلنگه زمانی به‌عنوان «یکی از بنادر عمده ایران»، «عروس بنادر ایران»، «پررونق‌ترین شهر ساحلی ایران» هم شناخته شده‌است.

شهرستان بندرلنگه به دلیل موقعیت مخصوص جغرافیایی، از گذشته‌های دور به‌عنوان یک ایستگاه ترانزیتی بار و مسافر فعالیت می‌کرده و در کتاب‌های متعدد که توسط منابع انگلیسی، هلندی و عربی دربارهٔ بنادر خلیج فارس چاپ شده به فعالیت‌ها و موقعیت بندرلنگه اشاره شده‌است.

شهر بندرلنگه را باید شهر مساجد و برکه‌ها نامید، زیرا در این شهر برکه‌ها (آب‌انبار) و مساجد ارزشمندی وجود دارد که بیشتر آن‌ها در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده‌اند.

پیشینه

سابقه استفاده از مزیت‌های تجاری لنگه به عنوان بندر به دوره هخامنشیان برمی‌گردد، روزگاری که بندر گوگانا (نام قدیمی لنگه) به عنوان یکی از بنادر اصلی تجاری خلیج فارس در ایران باستان شناخته می‌شد.

این بندر در زمان کریم خان زند با ارتباطات دریایی و رونق تجاری آباد شد.

بندرلنگه از سال ۱۲۱۳ خورشیدی (۱۸۳۴میلادی) تا حدود شش دهه بعد (سال ۱۲۷۷ خورشیدی/ ۱۸۹۷میلادی) بندر اصلی منطقهٔ حکومت لارستان و محل آمد و شد کالاهای وارداتی و صادراتی خلیج فارس بود که پس از آن پویایی اجتماعی و تجاری‌اش افول کرد.

تناقضات سیاسی، اقتصادی و ایدئولوژیکی تشکل اجتماعی بندرلنگه از سال ۱۲۷۸ خورشیدی (۱۸۹۹میلادی) موجب انحطاط اجتماعی آن شد.

تعرفه‌های جدید گمرکی، لجام‌گسیختگی مأموران دولتی، بومی و غیربومی دفاتر گمرکی، ناامنی سیاسی و اجتماعی پس‌کرانه‌های لنگه پس از انقلاب مشروطیت، قانون انحصار تجارت، قانون خدمت نظام اجباری و فرمان کشف حجاب اجباری باعث شد راه‌های فرار از این تناقضات همچون مهاجرت انسانی و مهاجرت سرمایه، قاچاق و رشوه فراگیر شود و انحطاط اجتماعی بندرلنگه را در پی داشته باشد.

افتتاح دفاتر کنسولی و نظارتی و کمپانی‌های متعدد کشورهایی همچون انگلیس، فرانسه، بلژیک و آلمان بین سال‌های ۱۸۶۴ تا ۱۸۹۶میلادی گویای رونق و اهمیت بندرلنگه در آن زمان بوده‌است. همچنین یکی از اولین مدارس و نیز دومین فرودگاه کشور بوده و شهرداری آن که قدمتی بیش از یک قرن دارد؛ گواهی بر اهمیت بندرلنگه در دوره‌های مختلف تاریخی بوده‌است.

موقعیت جغرافیایی

شهر بندرلنگه در مختصات جغرافیایی ۲۶ درجه و ۳۳ دقیقه عرض شمالی و ۵۴ درجه و ۵۴ دقیقه طول شرقی از نصف النهار مبدأ واقع شده‌است.

مساحت شهر بندرلنگه ۱۴۵۶هکتار و ارتفاع آن ۱۰ متر بالاتر از سطح دریا است. محدودهٔ این شهر از شرق به شهر بندرکنگ، از غرب به روستای شناس و مغویه، از جنوب به خلیج فارس و از سمت شمال به صحرای مهرکان است.

فاصله بندرلنگه تا شهر بستک ۱۴۷ کیلومتر، تا بندرعباس ۱۸۶ کیلومتر، تا پارسیان ۲۲۲ کیلومتر، تا لارستان ۳۰۰ کیلومتر و تا بوشهر ۵۵۵ کیلومتر است.

هوای شهر بندرلنگه مانند سایر شهرهای ساحلی مرطوب و در تابستان گرم است، بارندگی در آن متفیر و گاه همراه با باران‌های سیل آساست.

جمعیت

بر اساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵، جمعیت شهر بندرلنگه در این سال ۳۰۴۳۵ نفر است.جمعیت این شهر در سال ۱۳۸۵، برابر با ۲۶۱۷۵ نفر بوده‌است.

بندرلنگه به همان نسبت که شهری مهاجرپذیر هست، شهری هست که از آن به شهرهای دیگر و به کشورهای حاشیه خلیج فارس مهاجرت صورت گرفته‌است.

اقوام عرب با ریشهٔ بحرینی که معروف به بحرانیان هستند نیز در این شهر زندگی می‌کنند.

دین و مذهب

اهالی شهر بندرلنگه اغلب مسلمان و دارای مذاهب سنی و شیعه هستند. شهر بندرلنگه دارای یک مدرسه علوم دینی اهل سنت به نام سلطان العلماء است و در این شهر آن نمازجمعه پیروان تشیع و تسنن برگزار می‌شود.

زبان

زبان اصلی مردم بندرلنگه فارسی است که با لهجهٔ لنگه‌ای استفاده می‌شود.

صنایع دستی

با توجه به پیشینهٔ تاریخی بندرلنگه، صنایع دستی هم در این شهر قدمت دارد و گفته می‌شود اولین مرکز صنایع دستی در سال ۱۳۰۲ در بندرلنگه ساخته شده و در حدود یک قرن سابقه دارد.

گلابتون‌دوزی، خوس‌دوزی، زری‌دوزی و سوزن‌دوزی و ساخت برقع از جمله مهم‌ترین صنایع دستی بندرلنگه است که هنر دست زنان این مرز و بوم است.

ظرفیت‌های صنایع‌دستی بندرلنگه موجب شده تا اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان هرمزگان به‌دنبال ثبت “بندرلنگه شهر ملی صنایع دستی (گلابتون‌دوزی)” باشد. اتفاقی که اگر رخ دهد باعث دیده شدن صنایع دستی بندرلنگه در بازار داخلی و جهانی شده و انگیزه‌ای برای فعالیت بیشتر صنعتگران بومی بندرلنگه ایجاد خواهد شد.

غذا

گوبولی، قلیه ماهی، ماهی سرخ کرده، شوربا، چنگال، خم فروش، جلاب، نان تومشی، نان فلزی، تنوری، تنکی، فتیر، شلشلی، گپکی و نان رگاگ از جمله غذاها و خوراکی‌های محلی بندرلنگه محسوب می‌شوند.