گنبد نمکی جزیره هرمز

گنبد نمکی جزیره هرمز در حقیقت خود یک دیاپیر نمکی است که در منتهی الیه شرق خلیج فارس و نزدیکی تنگه هرمز قرار گرفته است. فاصله جزیره هرمز تا بندرعباس حدود 18 کیلومتر است. این جزیره مقطع تیپ سازند هرمز و به دلیل وجود ذخایر نمک و بویژه خاک سرخ مرغوب مورد توجه قرار گرفته.

گنبدهای نمکی هرمز درخلیج فارس جزایر کوچکی را تشکیل می دهد. نمکهای هرمز در جنوب ایران ، چین های دوران سوم کوههای زاگرس را بدون داشتن جهت خاصی سوراخ کرده است. بطوری که در تمام موارد ومحلهای ممکن از قبیل قله ، پهلو، محور تاقدیس و ناودیس و در رویگسلها دیده می شود. این گنبدهای نمکی با رسوبات دوران سوم، کرتاسه و بطور محلی باژوراسیک دارای سطح برخورد دیاپریک است. بنابراین بطور محقق سن آنها از ژوراسیک قدیمی تر است.

گنبد نمکی یکی از پدیده‌های زمین‌شناختی است که به لایه‌های بزرگ نمک زیرزمینی که به طرف سطح زمین حرکت کرده‌اند و شکل گنبدمانندی گرفته‌اند گفته می‌شود. گنبدهای نمکی ساختمان‌های زمین‌شناسی گنبدی شکلی هستند که هسته مرکزی آن‌ها از سنگ تشکیل شده است. هنگامی که نمک تحت تأثیر لرزش ناگهانی مانند زلزله قرار می‌گیرد مانند یک ماده قابل ارتجاع عمل می‌کند که یا خرد می‌شود، یا به حالت تغییر شکل برگشت‌پذیر عکس‌العمل نشان می‌دهد. اما هنگامی که توده نمک تحت تأثیر فشار مداوم قرار گیرد مانند یک مانع غلیظ عمل می‌کند این پدیده را خزش می‌گویند. شرایطی مانند نقطه ذوب، انجماد، چگالی، تغییرات فشار و درجه حرارت در شکل‌گیری نمک‌ها مؤثر می‌باشند. اغلب گنبدهای نمکی در نواحی گرمسیر تشکیل می‌شوند.گنبدهای نمکی ایران در استان‌های فارس و هرمزگان و سمنان دیده می‌شود. برخی از جزیره‌های ایرانی در خلیج فارس، مانند جزیره هرمز، گنبدهای نمکی هستند.